ODBIÓR DOKUMENTACJI TECHNICZNEJ
23/03/2015

23 stycznia 2015 r. w siedzibie Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska w Katowicach dokonano odbioru projektu technicznego zabezpieczenia Jaskini Szachownica I przed niekontrolowanym zawałem stropu. 

Dokumentacja dostępna jest pod następującymi linkami:

Zamówienie RDOŚ Katowice WOF-I.261.1.2015 - Projekt techniczny - część 1

Zamówienie RDOŚ Katowice WOF-I.261.1.2015 - Projekt techniczny - część 2

Zamówienie RDOŚ Katowice WOF-I.261.1.2015 - Projekt techniczny - załącznik nr 1

Zamówienie RDOŚ Katowice WOF-I.261.1.2015 - Projekt techniczny - załącznik nr 2

Zamówienie RDOŚ Katowice WOF-I.261.1.2015 - Projekt techniczny - załączniki nr 3 - 7

Zamówienie RDOŚ Katowice WOF-I.261.1.2015 - Projekt techniczny - załączniki nr 8 i 9

Do opracowania projektu technicznego niezbędne było wykonanie szeregu badań pozwalających na ocenę struktury i stanu stropów Jaskini.  

Podczas badań georadarem zarejestrowano refleksy wskazujące na istnienie, w warstwach zalegających pod dostępnymi korytarzami Jaskini, nieznanych dotąd i całkowicie odciętych sal. Obraz falowy w tej części jest bardzo złożony, dlatego możliwe było jedynie orientacyjne  zarysowanie ich kształtu (na rysunku oznaczono linią przerywaną). Z analizy sekcji można oszacować, że stropy tych sal położone są w niewielkiej odległości od spągu Sali Przejściowej i Puchacza.

Na przekroju zaznaczono również położenie szczelin o orientacji pionowej  (od A1 do A9) oraz trzech szczelin o orientacji quasipoziomej - rozwarstwienie o przebiegu zbliżonym do krzywizny stropu penetrowanych sal (odległość od stropu od 3,0 do 4,0 m) oraz dwie ukośne szczeliny we wschodniej części stropu Sali Przejściowej.

Informacja o przestrzeniach pod dostępnymi korytarzami jaskini, którym towarzyszy silne zeszczelinowanie warstw skalnych, powinna być kolejnym ostrzeżeniem dla potencjalnych turystów. Przypominamy, że Jaskinia jest częścią rezerwatu Szachownica, który nie jest udostępniony do ruchu turystycznego, w związku z tym obowiązuje tam zakaz wstępu. Umyślne naruszenie tego zakazu, zgodnie z art. 127 ustawy o ochronie przyrody, grozi karą grzywny lub aresztu.

W ramach badań towarzyszących opracowaniu projektu technicznego przeprowadzono analizę porównawczej w oparciu o dokumentację fotograficzną.

W 2008 r. zidentyfikowano miejsca zagrożone zawałem stropu i miejsc destrukcji ociosów. Zdjęcia tych miejsc zestawiono ze zdjęciami tych samych fragmentów jaskini wykonanymi w lipcu 2014 r.

Analiza pozwoliła na potwierdzenie postępującej destrukcji stropu oraz osypywania i wysuwania małych bloków.

Zestawienie zdjęć tych samych fragmentów Jaskini, wykonanych w odstępie 6 lat, pozwala oszacować intensywność osypywania się odłamków skalnych. O skali zjawiska świadczy zarówno nagromadzenie bloków i odłamków skalnych, jak również jasna barwa stropu i ociosów jaskini. Z czasem białożółta powierzchnia wapienia pokrywa się bowiem szarozielonym nalotem. Jasna barwa świadczy o stałym odsłanianiu świeżych odłamków.

Bezdyskusyjnym dowodem na osypywanie odłamków, jest brak czerwonych oznaczeń wykonanych podczas badań w 2008 r.

W ramach  opracowania dokumentacji technicznej,  wykonano także badania spękań górotworu za pomocą kamery introskopowej. Badania stropów sal jaskini wykonano dwukrotnie. Pierwsze w październiku 2008 r. drugie we wrześniu 2014 r. Obejmowały one obserwacje w pięciu szczelinach stropowych i pozwoliły na oszacowanie rozwarcia szczelin oraz zidentyfikowanie obecności osadów.

 Po prawej stronie przedstawiono przykładowe kadry z kamery introskopowej.

Elementem badań był również scaning laserowy. Podobne odwzorowanie zostanie wykonane po przeprowadzeniu wszelkich prac zabezpieczających. Porównanie stworzonych modeli przestrzennych umożliwi weryfikację i ocenę zmian powierzchni i kubatury obiektu.

Projekt techniczny zabezpieczenia jaskinia zakłada wykorzystanie metod znanych z górnictwa. Jaskinia Szachownica zostanie wzmocniona przede wszystkim za pomocą zabudowy kotwi iniekcyjnych od strony stropu jaskini. Metoda polega na połączeniu kotwienia z iniekcją. Jej zastosowanie ma na celu sklejenie popękanego górotworu oraz stworzenie swoistego „płaszcza” ochronnego, który ograniczyłby dopływ wody do obiektu. Metoda ta zastosowana będzie w wszystkich salach Jaskini. Dodatkowo, w części sal wykonane zostanie wzmocnienie wybranych ociosów za pomocą okładziny siatkowej i rurowych kotwi iniekcyjnych.

Ze względów bezpieczeństwa, przed rozpoczęciem zasadniczej części robót, na czas prowadzenia prac konieczne jest wykonanie tymczasowej obudowy podporowej. W zależności od specyficznych uwarunkowań obiektu, stopnia destrukcji stropu nad poszczególnymi salami i ich charakteru, wskazano dwie metody wsparcia stropu.

W Sali z Piargami i Złomisk będzie to zabezpieczenie okładziną siatkową i stropnicami drewnianymi, podpartymi stojakami stalowymi typu Valent (na zdjęciu przedstawiona na przykładzie Sali Złomisk).

W Sali Wejściowej, Przejściowej i Puchacza zaproponowano zastosowanie tymczasowej obudowy w formie kasztów drewnianych (na zdjęciu przedstawiona na przykładzie Sali Wejściowej).

Istotnym atutem tego rozwiązania jest możliwość łatwego demontażu, który jest konieczny ze względu na wskazany przez naukowców wpływ obecności przeszkód na atrakcyjność Jaskini jako zimowiska dla nietoperzy.

 

Zróżnicowanie uwarunkowań rodzaju i stopnia destrukcji Jaskini wymusiło zastosowanie różnych kombinacji metod w poszczególnych salach.

W Sali z Piargami i Złomisk zaprojektowano samodzielną obudową kotwową z zastosowaniem okładziny siatkowej i rurowych kotwi iniekcyjnych wykonanych z tworzywa sztucznego.

 

W Sali Wejściowej, Przejściowej i Puchacza zaprojektowana została obudowa kotwowo-cięgnowa.

Zewzględu na wymagania siedliskowe nietoperzy, okres w którym możliwe jest wykonywanie prac, jest wyjątkowo ograniczony. Konieczne było zatem etapowanie prac.

Analiza układu skał stropowych Jaskini oraz ich destrukcji skłoniły autorów dokumentacji do wskazania, w miejscach występowania największego zagrożenia zawałem, konieczności wykonania dodatkowego podparcia sal Jaskini żelbetowymi filarami.

W trzech miejscach zostaną wykonane: Mały Filar, Słup Podporowy w Sali Przejściowej, Filar Sarkofag na granicy Sali Przejściowej i Sali z Piargami. Ponadto proponuje się wzmocnienie Dużego Filara stojakami stalowymi w trzech miejscach.

Pdf
Drukuj
Powrót
Kontakt
Pn
Wt
Śr
Cz
Pt
So
NI
natura.png
dyrekcja.png
regionalna.png
geoportal.png